Дикъет: кIвале газдин жигьетдай хаталувал. Жув ва жуван хизан хуьх!

«Газпром межрегионгаз Махачкъала» ООО-ди газ ишлемишзавай гьар са кас патал чарасуз тир хатасузвилин гьакъиндай къайдаяр рикIел хкизва.

Яшайишдин кIвале нубатдин сеферда газ хъиткьинуни чун газ ишлемишзавай гьар са муьштериди чарасуздаказ амал авун лазим тир хатасузвилин асант къайдаяр рикIел хкуниз мажбурзава.

Сад лагьайди ва виридалайни важиблуди: эгер куьне кIвале газдиз хас ни авайди хьиз гьиссзаватIа, тади гьалда пешекарриз эвер це. Шегьердин ва я мобильный телефонрилай 04 нумрадиз, я тахьайтIа, къутармишдайбурун къуллугъдин 112 нумрадиз зенг ая – абуру Россиядин вири мулкунал сад хьиз кIвалахзава. Абуру арза гьатта декьикьайрин вахтунда кьабулун ва бригада рекье тун лазим я. Им пулсуздаказ ийизвай кIвалах я. Амай крарикай – сад-садан гуьгъуьналлаз.

Гьар са касдин хиве вичин кIвалин ва я квартирадин хатасузвилин жигьетдай жавабдарвал ава.

Квартирадин къенепата газдин тадаракрин гьалдин жигьетдай жавабдарвал адан иесидин хиве ава. И хиле къайда РФ-дин Яшайишдин кодексда къейднавай къанунар ава – абуру и хиле къанунралди. Куьруьдаказ лагьайтIа, абур ихьтинбур я:

- кIвале яшамиш жезвай агьалийри газдин пичер, яд чими ийизвай тадаракар ва чанахар михьидаказ хуьн лазим я. Газдин тадаракри кIвалахзавай вахтундани, хкуднавайлани, гьава чIугвазвай къайда (тяга) ахтармишун лазим я. Эгер чIугвадай къуват зайифди ятIа, прибор ишлемишун къадагъа я;

- кьетIен фикир хъуьтуьл шланг авай гьалдиз гана кIанда: ам я алчуд хьанваз, я кьадардилай гзаф акъажнаваз, я тахьайтIа маса приборрихъ галукьзаваз лазим туш. Хъуьтуьл шлангрихъ сертификатар хьун чарасуз хьана кIанда;

- ачух газдин приборрин, я тахьайтIа, газдин пичерин патав аялар къугъун, я тахьайтIа абурув агаутун кIевелай къадагъа я;

- мекьи вахтара ва кIвалера бес кьадар чимивал авачирла газдин пичер кIвал чими авун патал ишлемишун къадагъа я, пичер ва духовкаяр анжах тIуьн гьазурун патал ишлемишун лазим я;

- кьетIен фикир газдин приборар эцигзавай кIвалериз гана кIанда. Шегьердин квартирайра – кухнядиз ва чуьхуьнагардай кIвализ (ванная). Гзаф вахтара агьалийри, кIвалера ремонтдин кIвалахар ийидайла, газдин турбаяр шкафра, гьатта цларин къене чуьнуьхарзава.

Чуьхуьнагардай кIвалера гзаф вахтара гьава къекъуьн патал туькIуьрзавай чкаяр (вентиляция) михьиз агалзава, я тахьайтIа, къавук чуьнуьхарзава. Вири и крари ахъа жезвай газ кIвалин къене кIватI хьунал гъизва, ам анай акъудун четинарзава. Яшайишдин кодексдин истемишунралди икI авун къадагъа я. Гьакъикъатда лагьайтIа, ихьтин гьаларал чун мукьвал-мукьвал гьалтзава.

Эгер кIвале газдин ни аватIа, вуч ийида?

Газдихъ галаз алакъалу гьалар къайдада авачирдакай хабар гузвай сад лагьай лишан – им ни я. КичIе жемир, регъуь жемир, куьн ягъалмиш хьанвайди хьиз фикирмир – тади гьалда 104 ва я 112 нумрайриз зенг ая! И карни анжах квартирадай экъечIайдалай кьулухъ ая. Газдив ацIанвай кIвале зенг авун къадагъа ийизва – хаталу я!

КIваляй экъечIдалди вилик пенжерар ахъая, жез хьайитIа, кIвализ газ къвезвай кранарни агала.

Электричестводин приборар кутун ва я хкудун къадагъа ийизва. Эгер ачух цIун чешмеяр аватIа, абур тухуьра ва цIийибур пайда хьунин вилик пад яхъ.

Эгер квез газ ахъа хьанвайдакай къуншийриз хабар гуз кIанзаватIа, абурун ракIаррал алай электричестводин звонокдал тIуб илисмир. Электрозвонокдилай физвай цIелхем цIай кьунин ва я хъиткьинунин себеб хьун мумкин я.

Чкадал атай газдин къуллугъдин бригадади сифте нубатда газдин турба агалда ва чIур хьанвай чка жагъуриз, ремонт ийиз башламишда.

Чи хаталу къуншияр

Гьатта чна газдин къуллугъдин тагькимарунар ва къайдаяр са рахунни алачиз кьилиз акъудиз хьайитIани, намуслудаказ и кар кьилиз акъуд тийизвай къуншийрин ва гзаф вахтара кIвал вахтуналди кирида кьунвай, газдин тадаракрив какатайвал эгечIзавай ксарин гьерекатрин вилик чун ажуз жезва. Четин гьаларал гьакIни зигьин зайиф хьанвай, рикIелай фад алатзавай яшлу ксарини, чIехибур кьилел алачиз тунвай аялрини гъизва. КьетIен десте – гьар жуьредин багьнайралди газдин пичерин патав абур ахтармишун лазим тир къуллугъдин векилар агуд тийизвай ксар. Вахтунда кьилиз акъуд тавунвай асант ахтармишун инсан уьмуьрдивай ийидай себебдиз элкъуьн мумкин я. Гьаниз килигна, жуван кIвале ва я квартирада авай газдин тадаркар авай гьал йиса са сеферда ахтармишдайла, и кар авун къуншийризни теклифа.

Инал къейд ийин: технический рекьяй къуллугъ авунин икьрардин къимет кIвале авай газдин тадаракрин кьадардилай аслу я. Са вацран къимет — 100-150 манат.

Мусибат арадал татуниз газоанализаторри ва я газдин кьадардал гуьзчивал ийиз жедай пичери куьмекда.

2016-йисан декабрдиз административный къайдаяр чIурунин гьакъиндай кодексдин къанунрик кухтунвай дегишвилер кьабулнай. ИкI, газдин хатасузвилин ва тадаракар ишлемишунин хиле рехъ гузвай чIуру крарай жермеяр фикирда кьуна. Амма гьакъикъатда и къанунри гьамиша сад хьиз кIвалахза ва лугьуз жедач. Агьалийри, газовикар кIвализ ахъай тийиз, гьатта йиса садра ийизвай ахтармишуникайни кьил къакъудзава.

Яшайишдин кIвалера тIебии газ хъиткьинунин асул себеб инсандин гьерекатар яз амукьзава: газдин тадаракар хатасуздаказ ишлемиш ва и рекье истемишунрал амал тавун, газдин пичер (тадаракар) вичи-вичиз (пешекарриз хабар тагана)эцигун галкIурун ва мсб. Газдин къуллугъри меслятзавайвал, газдин тадаракралди чими ийизвай ва газдин пичер ишлемишзавай кIвалера газоанализаторар хьун лазим я. Эгер газ ахъа хьайитIа ва я ни гьатайтIа, абуру квартирадиз ва я кIвализ къвезвай газ тади гьалда акъвазарзава, агалзава.

РикIел хуьх: газдин тадаракрихъ галаз алакъалу гьихьтин хьайитIани кIвалахри абурал газдин къуллугъдин пешекар желб авун истемишзава. Газдин тадаракар жува-жуваз эцигун кьетIидаказ къадагъа я!